In het Colombiaanse departement Chocó heeft het ELN (Ejército de Liberación Nacional) opnieuw een gewapende staking aangekondigd. Dit is de vijfde keer in minder dan anderhalf jaar dat de guerrillabeweging zo’n maatregel afkondigt in deze regio, waar zij verwikkeld is in een felle strijd om territorium met het rivaliserende Clan del Golfo. De aanleiding voor deze stakingen is volgens het ELN niet alleen de gewapende confrontatie met het Clan del Golfo, maar ook vermeende samenwerkingen van deze paramilitaire groep met de Colombiaanse autoriteiten.
De meest recente staking, die is afgekondigd van 2 tot 5 mei 2025, treft vooral het gebied rond de rivier Baudó en haar zijrivieren. Tijdens zo’n gewapende staking (‘paro armado’) leggen gewapende groepen het openbare leven stil door verkeer, handel en dagelijkse activiteiten met geweldsdreiging te verbieden. Volgens het ELN is deze maatregel bedoeld om te voorkomen dat de burgerbevolking tussen twee vuren komt te zitten tijdens de gewapende confrontaties met het Clan del Golfo. Het ELN beschuldigt deze groep ervan een belangrijke narcoticaroute te hebben opgezet tussen het midden en het hoge Baudó-gebied, waarbij strategische locaties langs verschillende rivieren worden gebruikt voor drugstransport. Tegelijkertijd stelt het ELN dat de paramilitairen misbruik maken van de lokale bevolking, wat volgens hen de staking rechtvaardigt.
De situatie is niet nieuw: in de afgelopen twee jaar heeft het ELN herhaaldelijk gewapende stakingen uitgeroepen in Chocó. Zo was er in februari 2025 al een staking van 72 uur, en in 2024 werden er zelfs drie stakingen afgekondigd, die in sommige gevallen van onbepaalde duur waren. Tijdens deze stakingen werden dorpen en gemeenschappen langs rivieren als San Juan, Sipí en Cajón zwaar getroffen. Vele duizenden mensen, waaronder veel Afro-Colombiaanse en inheemse bewoners, werden gedwongen om binnen te blijven en hadden geen toegang tot voedsel, brandstof of medische hulp. In november 2024 werd een staking afgekondigd die samen viel met zware overstromingen, waardoor de humanitaire situatie verder verslechterde. Volgens de Defensoría del Pueblo werden toen duizenden mensen extra getroffen omdat humanitaire hulp niet kon worden verleend.
De gewapende stakingen van het ELN zijn een direct gevolg van de escalerende strijd om de controle over deze strategische regio, die van groot belang is voor de smokkel van cocaïne naar de kust. Beide groepen, het ELN en het Clan del Golfo, proberen hun invloed uit te breiden, wat leidt tot voortdurende onveiligheid en geweld voor de lokale bevolking. De autoriteiten worden er door het ELN van beschuldigd samen te werken met de paramilitairen, wat de spanningen verder aanwakkert. De meest recente staking volgt op een reeks gewelddadige incidenten, waaronder schietpartijen waarbij doden en gewonden vielen, en de ontvoering van een lokale bestuurder.
