Gustavo Petro, Colombia’s eerste verkozen linkse president, zal in augustus aantreden met ambitieuze voorstellen om de ontbossing in het Amazonewoud, die een recordhoogte heeft bereikt, een halt toe te roepen.
Petro heeft beloofd de uitbreiding van de agro-industrie in het bos te beperken en reservaten te creëren waar inheemse gemeenschappen en anderen rubber, acai en andere bosproducten mogen oogsten. Hij heeft ook toegezegd dat de inkomsten uit koolstofkredieten zullen worden gebruikt voor de financiering van herbeplanting.
Het lijkt een grotere uitdaging dan ooit om de ontbossing een halt toe te roepen. In 2021 verloor het Colombiaanse Amazonegebied 98.000 hectare ongerept bos door ontbossing en nog eens 9.000 hectare door bosbranden. Beide waren minder dan in 2020, maar 2021 was nog steeds het op drie na slechtste jaar dat ooit is opgetekend volgens Monitoring of the Andean Amazon Project (MAAP), een initiatief van de non-profit Amazon Conservation Association.
Meer dan 40 procent van Colombia ligt in het Amazonegebied, een gebied ongeveer zo groot als Spanje. Het land heeft de grootste biodiversiteit aan vogels ter wereld, vooral omdat het overgangsgebieden omvat tussen het Andesgebergte en het laagland van de Amazone.
Vijftien procent van het Colombiaanse Amazonegebied is al ontbost, volgens Foundation for Conservation and Sustainable Development, of FCDS. De vernietiging van het bos neemt toe sinds 2016, het jaar waarin Colombia een vredesakkoord tekende met de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia, of FARC, dat een einde maakte aan decennia van een bloedig gewapend conflict.
“Het vredesproces maakte het mogelijk dat mensen terugkeerden naar voorheen door conflicten geteisterde plattelandsgebieden. Aangezien de terugkerende bevolking in toenemende mate gebruik maakte van de natuurlijke hulpbronnen, droeg dit bij tot ontbossing en een toename van bosbranden, vooral in het Amazonegebied en de overgangsgebieden tussen de Andes en de Amazone,” aldus een nieuw artikel in het tijdschrift “Environmental Science and Policy”.
De aanwezigheid van de staat is in het Amazonegebied van Colombia nauwelijks nog voelbaar. “Zodra de gewapende groepen gedemobiliseerd waren, lieten ze het bos vrij voor veeteelt, illegale mijnbouw en drugshandel,” zei Ruth Consuelo Chaparro, directeur van de Roads to Identity Foundation, in een interview. “De staat heeft de gaten niet opgevuld.”
De belangrijkste aanjager van de ontbossing is de uitbreiding van de veehouderij geweest. Sinds 2016 is het aantal runderen in de Amazone verdubbeld tot 2,2 miljoen. In dezelfde periode is ongeveer 500.000 hectare (1,2 miljoen acres) bos verloren gegaan, aldus FCDS, op basis van officiële gegevens.
Chiribiquete, het grootste nationale park ter wereld dat een tropisch regenwoud beschermt, heeft volgens MAAP sinds 2018 ongeveer 6.000 hectare (14.800 acres) verloren. Bijna 60 procent van de Colombiaanse uitstoot van broeikasgassen is afkomstig van landbouw, ontbossing en ander landgebruik, volgens het World Resources Institute.
In 2020 heeft de Colombiaanse regering van president Ivan Duque zich in het kader van het Akkoord van Parijs verbonden tot een emissiereductie van 51 procent tegen 2030. Daartoe heeft zij zich ertoe verbonden tegen 2030 de ontbossing tot nul terug te brengen.
In zijn regeringsprogramma belooft Petro verder prioriteit te geven aan collectieve landeigendomsrechten, zoals inheemse reservaten en zones voor landloze boeren. Hij belooft ook de migratie naar het Amazonegebied te controleren, en illegale activiteiten te bestrijden, zoals landinname, drugshandel, en het witwassen van geld via landaankoop.
“Petro heeft ontbossing bestudeerd en begrijpt het,” zei Consuelo Chaparro, wiens organisatie werkt met inheemse stammen in het Amazonegebied. Maar de president alleen kan niets doen, zei ze. Ze hoopt dat hij zal luisteren en vooruitgang zal boeken. “We verwachten niet dat hij een Messias zal zijn.
