De eerste linkse president van Colombia wordt vandaag beëdigd. Hij belooft de ongelijkheid te bestrijden en luidt een keerpunt in de geschiedenis van het land, dat geteisterd wordt door een lange oorlog tussen de regering en guerrillagroeperingen.
Senator Gustavo Petro, een voormalig lid van de Colombiaanse guerrillagroepering M-19, won de presidentsverkiezingen in juni door conservatieve partijen te verslaan die gematigde veranderingen in de marktvriendelijke economie voorstelden, maar er niet in slaagden aansluiting te vinden bij de kiezers die gefrustreerd waren door de toenemende armoede en het geweld tegen mensenrechtenleiders en milieugroeperingen in plattelandsgebieden.
Petro maakt deel uit van een groeiende groep linkse politici en politieke buitenstaanders die in Latijns-Amerika verkiezingen hebben gewonnen sinds de pandemie uitbrak en de zittende machthebbers die met de economische naschokken worstelden, het leven zuur maakten.
De overwinning van de ex-rebel was ook uitzonderlijk voor Colombia, waar kiezers van oudsher weinig geneigd zijn om linkse politici te steunen die er vaak van worden beschuldigd dat ze de misdaad een handje helpen of banden onderhouden met guerrillastrijders.
Een vredesakkoord uit 2016 tussen de Colombiaanse regering en de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia heeft de aandacht van de kiezers verlegd van de gewelddadige conflicten op het platteland naar problemen als armoede en corruptie, wat de populariteit van linkse partijen bij nationale verkiezingen heeft aangewakkerd.
Petro, 62 jaar, heeft beloofd de sociale en economische ongelijkheid in Colombia aan te pakken door de uitgaven voor armoedebestrijdingsprogramma’s te verhogen en meer te investeren in plattelandsgebieden. Hij heeft het door de VS geleide drugsbestrijdingsbeleid, zoals de gedwongen uitroeiing van illegale cocateelt, als een “grote mislukking” bestempeld. Maar hij heeft gezegd dat hij met Washington zou willen samenwerken “als gelijken”, door programma’s op te zetten om de klimaatverandering tegen te gaan of infrastructuur aan te leggen in plattelandsgebieden waar veel boeren zeggen dat cocabladeren de enige levensvatbare oogst zijn.
Petro is tijdens zijn presidentscampagne ook bondgenootschappen aangegaan met milieuactivisten en heeft beloofd van Colombia een “wereldmacht voor het leven” te maken door de ontbossing af te remmen en stappen te ondernemen om het land minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen.
De nieuwe president heeft gezegd dat Colombia zal stoppen met het verlenen van nieuwe vergunningen voor olie-exploratie en fracking-projecten zal verbieden, ook al is de olie-industrie goed voor bijna 50% van de legale export van het land. Hij wil de sociale uitgaven financieren met een belastinghervorming van 10 miljard dollar per jaar, waarbij de belastingen voor de rijken worden verhoogd en de belastingvoordelen voor het bedrijfsleven worden afgeschaft.
Petro heeft ook gezegd dat hij vredesbesprekingen wil beginnen met de overgebleven rebellengroepen die momenteel vechten om drugsroutes, goudmijnen en andere hulpbronnen die de FARC na hun vredesakkoord met de regering hebben achtergelaten.
“Hij heeft een zeer ambitieuze agenda,” zei Yan Basset, een politicoloog aan de Rosario Universiteit van Bogota. “Maar hij zal prioriteiten moeten stellen. Het risico dat Petro loopt is dat hij te veel hervormingen tegelijk doorvoert en niets door het Colombiaanse congres krijgt”.
Minstens tien staatshoofden zullen naar verwachting de inauguratie van Petro bijwonen, die zal plaatsvinden op een groot plein uit het koloniale tijdperk voor het Colombiaanse Congres. Er zullen ook podia met livemuziek en grote schermen worden geplaatst in parken verspreid over het stadscentrum van Bogota, zodat tienduizenden burgers die niet zijn uitgenodigd voor het hoofdevenement, ook kunnen deelnemen aan de festiviteiten. Dat is een grote verandering voor Colombia, waar eerdere presidentiële inhuldigingen meer sombere gebeurtenissen waren, beperkt tot een paar honderd VIP-gasten.
“We willen dat het Colombiaanse volk de hoofdrol speelt,” zei Petro’s perschef, Marisol Rojas, in een verklaring. “Deze inauguratie zal het eerste voorproefje zijn van een nieuwe vorm van regeren, waar alle vormen van leven worden gerespecteerd, en waar iedereen in past.”
