Een federale rechter in Washington heeft de overbrenging naar Italië gelast van de voormalige Colombiaanse paramilitaire leider Salvatore Mancuso (56).
Mancuso was ooit de tweede man van de rechtse paramilitaire beweging UAC. Aanvankelijk zat hij in Colombia in de cel. Tijdens het vredesproces in 2003 gaf hij zichzelf aan in ruil voor strafvermindering. Hij zou maximaal acht jaar cel krijgen als hij de waarheid over vele misdaden zou vertellen. In 2008 werd hij echter in het diepste geheim aan de Verenigde Staten uitgeleverd door toenmalig president Álvaro Uribe. Volgens critici geen toeval. Van Uribe wordt gezegd dat hij als gouverneur in de jaren ’90 de oprichting van de UAC steunde om de landeigenaren te beschermen tegen linkse guerrillabewegingen zoals FARC.
In Amerika werd Mancuso veroordeeld tot 15 jaar cel voor het exporteren van drugs. In maart van dit jaar kwam Mancuso vervroegd vrij. Mancuso verzocht daarna over te worden gebracht naar Italië, aangezien hij ook Italiaans staatsburger is.
Onmiddellijk gingen alle alarmbellen af in Colombia, waar hij zich nog moet verantwoorden voor liefst 75.000 misdaden, waaronder 139 massamoorden die het leven kostten aan 800 mensen.
Hoewel president Duque deze week twitterde “dat Mancuso thuishoort in een Colombiaanse cel”, wordt door sommige media getwijfeld aan diens oprechtheid. Tijdens een eventueel proces in Colombia zou Mancuso kunnen getuigen over politici, militairen, politie en zakenmensen die de paramilitaire groeperingen steunden – ook financieel – tijdens de burgeroorlog in Colombia. Met de machthebbers in Colombia heeft Mancuso immers nog een appeltje te schillen. Zijn uitlevering aan de VS in 2008 was een schending van onderlinge afspraken, aldus Mancuso. In de VS heeft hij al wat belastende uitspraken richting het Uribe/Duque-kamp gedaan.
Het handelen van de regering wordt inmiddels zwaar bekritiseerd. Zo heeft de Colombiaanse overheid tot drie keer toe een uitleveringsverzoek aan de VS gedaan, alle werden echter afgewezen vanwege vormfouten. Volgens sommige media werden de foutieve uitleveringsverzoeken gedaan door Francisco Santos, ambassadeur in de VS én … vicepresident onder Uribe.
Mancuso’s advocaten stellen dat de wettelijke termijn van 90 dagen voor een uitleveringsverzoek nu verstreken is. “Colombia heeft twaalf jaar de tijd gehad een rechtsgeldig uitleveringsverzoek in te dienen.” José Miguel Vivanco, de Amerikaanse directeur van Human Rights Watch, spreekt zelfs over grove nalatigheid van de zijde van de Colombiaanse regering. “Mancuso’s getuigenis kan helpen de waarheid boven tafel te krijgen over honderden afgrijselijke misdaden en zou gerechtigheid brengen voor duizenden slachtoffers.”
Daarnaast verklaarden de advocaten te vrezen dat Mancuso in Colombia vermoord zal worden, een reden te meer voor het verzoek voor overbrenging naar Italië, waar zijn vader vandaan komt en waar hij nog steeds familie heeft. De deportatie is gepland voor 4 september. Mocht dat daadwerkelijk gebeuren, dan is de kans miniem dat Mancuso ooit nog in Colombia wordt berecht, aangezien het land geen uitleveringsverdrag met Italië heeft.
Andrés Camilo Ledezma studeert sociologie en politicologie aan Universidad del Valle in Cali, Colombia.