Tien oud-militairen hebben toegegeven betrokken te zijn geweest bij moordpartijen in 2007 en 2008 op meer dan 100 burgers, die ten onrechte werden neergezet als leden van linkse guerrillagroepen die waren gedood in gevechten met het leger.

De bekentenissen werden dinsdag afgelegd tijdens een historische openbare hoorzitting van het tribunaal voor speciale jurisdictie voor de vrede (JEP) in het departement Norte de Santander nabij Colombia’s grens met Venezuela, waar de moorden plaatsvonden.

Het tribunaal werd opgericht in het kader van een vredesakkoord uit 2016 tussen de Colombiaanse regering en de inmiddels gedemobiliseerde Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia (FARC) rebellen.
Het is bedoeld om voormalige strijders te berechten en alternatieve straffen uit te delen in ruil voor volledige openheid van zaken over incidenten die plaatsvonden tijdens het decennialange, interne gewapende conflict in Colombia.

Dinsdag verklaarden een voormalige militaire generaal, vier kolonels, vijf andere legerofficieren en een burger dat zij hadden deelgenomen aan de ontvoering van 120 jongeren uit de stad Ocana en naburige gemeenschappen om hen te doden en later voor te doen als leden van linkse guerrilla- en andere gewapende groepen die in het gebied actief waren.

“Ik erken en aanvaard mijn verantwoordelijkheid als medepleger van deze oorlogsmisdaden,” zei Nestor Gutierrez, die korporaal was van de 15e mobiele brigade toen de moorden plaatsvonden. “We hebben onschuldige mensen gedood, boeren. Ik wil dit benadrukken: degenen die we hebben gedood waren eenvoudige boeren,” zei hij, eraan toevoegend dat druk van hogerhand en “eisen om resultaten” een rol hebben gespeeld bij wat er is gebeurd.

Het zogenaamde “vals-positieve” schandaal heeft Colombia op zijn grondvesten doen schudden, aangezien de geliefden van de slachtoffers al tientallen jaren gerechtigheid en verantwoording eisen – en erop aandringen dat hun verwanten niet betrokken waren bij gewapende groeperingen.

Het JEP verklaarde vorig jaar dat het Colombiaanse leger tussen 2002 en 2008, toen president Alvaro Uribe aan de macht was, meer dan 6.400 van deze buitengerechtelijke executies heeft uitgevoerd. Maar mensenrechtenorganisaties en familieleden hebben gezegd dat het werkelijke aantal veel hoger zou kunnen liggen.

Tientallen mensen – waaronder ongeveer 50 familieleden van de slachtoffers – woonden dinsdag de hoorzitting van het JEP in Ocana bij, de laatste kans voor hen om te proberen de zaak af te sluiten. “Ik vraag u om onze familienamen te zuiveren… het waren landarbeiders, geen opstandelingen, guerrilla’s en misdadigers zoals ze bestempeld werden,” zei Eduvina Becerra, de partner van Jose Ortega, een vermoorde boer.

Een rechter van het tribunaal zei voorafgaand aan de bekentenissen dat “na jaren van stilte en angst is de tijd voor de waarheid eindelijk aangebroken, om een einde te maken aan decennia van straffeloosheid”. Een Colombiaanse oud-generaal is vorig jaar veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij 104 van soortgelijke “vals positief”-moorden.