De regering Trump heeft de operatie van 22 Black Hawk helikopters in Colombia stopgezet, wat gevolgen heeft voor de drugsbestrijding.

De Amerikaanse regering, onder leiding van de regering Trump, heeft opdracht gegeven om de operaties van 22 Black Hawk helikopters die worden gebruikt door de nationale politie en het leger van Colombia in anti-narcoticamissies op te schorten. Deze helikopters die eigendom zijn van de VS zullen voor onbepaalde tijd buiten dienst blijven.

Deze beslissing valt midden in de recente diplomatieke crisis tussen Colombia en de VS, wat wijst op een mogelijk verband met de spanningen tussen beide regeringen. Daarnaast past de maatregel in het beleid van Trump om buitenlandse hulpfondsen te beperken, met uitzonderingen voor noodvoedselhulp en militaire hulp aan Israël en Egypte.

De helikopters, die ook worden gebruikt voor troepentransport, zijn gestationeerd in Mariquita (Tolima), Putumayo en Bogotá. Naast de opschorting van het gebruik van de helikopters, zullen de VS ook de levering van reserveonderdelen, onderhoud en brandstof voor hun operatie stopzetten.

Volgens de Colombiaanse nieuwssite Noticias Caracol kan de vermindering van de Amerikaanse luchtsteun aan Colombiaanse drugsbestrijdingsoperaties gevolgen hebben voor de veiligheidsstrategieën in verschillende regio’s van het land.

De advocate Laura Sarabia, de rechterhand van de Colombiaanse president Gustavo Petro, wordt op 1 februari de nieuwe Colombiaanse minister van Buitenlandse Zaken ter vervanging van minister van Buitenlandse Zaken Luis Gilberto Murillo. De laatste, die deze functie sinds mei vorig jaar bekleedt, zal zijn ontslag indienen, in een vertrek waarover al weken werd gespeculeerd vanwege de mogelijke presidentiële aspiraties van de Afro-Colombiaanse politicus. Kort daarna kondigde ook minister van Transport María Constanza García haar ontslag aan.

Sarabia, de huidige directeur van de Administratieve Afdeling van het Presidentschap van de Republiek (Dapre), die ook Petro’s stafchef was en de persoon die Petro’s agenda bijhield, zal de nieuwe Colombiaanse Minister van Buitenlandse Zaken worden. Sarabia (Bogotá, 1994) is advocaat en is de afgelopen twee jaar Petro’s meest vertrouwde persoon geworden. Ze is praktisch zijn schaduw en de contactpersoon voor de rest van de ministers en politici met de president.

In mei 2023 was ze betrokken bij een illegaal afluisterschandaal met een van haar werknemers over het verlies van een aktetas met geld in haar huis, waardoor ze ontslag nam als stafchef en de regering voor een paar maanden verliet. Maar het vertrouwen van de president in haar bracht haar terug, eerst als directeur van het Department of Social Prosperity (DPS) en daarna als directeur van Dapre, een functie die haar oorspronkelijke positie als stafchef versterkte.

Sarabia’s komst naar het ministerie van Buitenlandse Zaken en het vertrek van María Constanza García als minister van Transport voegen zich bij dat van Mauricio Lizcano als minister van ICT, dat vanochtend bekend werd, als de eerste veranderingen in Petro’s kabinet in de laatste anderhalf jaar van zijn mandaat. Volgend jaar zijn er verkiezingen en kandidaten die in de afgelopen twaalf maanden openbare functies hebben bekleed waarbij de begroting werd uitgevoerd, zijn niet verkiesbaar, dus het mogelijke vertrek van ministers werd verwacht om te kunnen kiezen voor Petro’s opvolging als kandidaat van zijn partij, het Historische Pact.

De eerste vliegtuigen van de Colombiaanse luchtmacht met mensen die uit de VS werden gezet, zijn aangekomen in de Colombiaanse hoofdstad Bogota. Dat melden lokale media. Het gaat om twee vliegtuigen met in totaal zo’n 200 mensen aan boord.

Te midden van de aankondigingen van Donald Trump over massadeportaties en de diplomatieke spanningen die ontstonden doordat hij Colombianen als “criminelen” beschreef, bevestigde het ministerie van Buitenlandse Zaken dat ze werden gedeporteerd omdat ze in een onrechtmatige situatie op Amerikaans grondgebied verbleven, bevestigde minister van Buitenlandse Zaken Luis Gilberto Murillo.

“Deze mensen werden uitgezet omdat ze zich in een onrechtmatige migratiesituatie bevonden. Het is belangrijk om op te merken dat ze geen lopende zaken hebben in Colombia of de Verenigde Staten, het zijn geen criminelen”.

Murillo bevestigde niet alleen dat de uitgezette Colombianen geen criminelen zijn, maar ook dat de reden voor hun vertrek te wijten was aan hun onrechtmatige migratiesituatie.

“Het zijn geen criminelen. Deze informatie is geverifieerd en bevestigd door de bevoegde autoriteiten volgens de protocollen die zijn opgesteld voor uitzettingsvluchten,” verklaarde de minister van Buitenlandse Zaken na de landing van de twee vluchten van de luchtmacht.

“Migrant zijn is geen misdaad; daarom hebben we erop aangedrongen dat hun terugkeer naar Colombia plaatsvindt onder waardige omstandigheden, met volledig respect voor hun rechten”.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken gaf een balans van de Colombianen die door de Verenigde Staten zijn gedeporteerd. Het gaf aan dat de eerste vlucht, vanuit San Diego, Californië, “62 mannen, 32 vrouwen en 16 kinderen” meenam. Onder deze groep bevonden zich twee zwangere vrouwen die volgens medische rapporten in goede gezondheid verkeren. “De tweede vlucht, vanuit El Paso, Texas, bracht 46 mannen en 45 vrouwen, waaronder vijf minderjarigen,” zei Murillo.

Het ministerie gaf ook aan dat “Consulaatmedewerkers er nauwlettend op toezagen dat de situatie van onze onderdanen op beide vluchten bevredigend was, door hen technische assistentie, medische hulp en voedsel te geven voor hun vertrek naar Colombia”. Ze verzekerde dat ze allemaal in goede gezondheid verkeren.

President Petro reageerde via X het volgende: “Ze zijn Colombianen, ze zijn vrij en waardig en ze zijn in hun thuisland waar ze geliefd zijn. De migrant is geen crimineel, maar een mens, die wil werken en vooruitgaan, die wil leven.”

Petro weigerde afgelopen weekend om militaire vluchten uit de VS met uitgezette migranten te laten landen. De Amerikaanse president Donald Trump kondigde daarop invoertarieven tot 50 procent aan op alle producten uit Colombia. Petro kwam met een vergelijkbaar dreigement en eiste dat Colombianen “met waardigheid en respect” behandeld worden. Enkele uren later meldde het Witte Huis dat beide landen tot overeenstemming waren gekomen.

De VS en Colombia hebben zich zondag teruggetrokken van de rand van een handelsoorlog. Vanuit het Paleis van San Carlos in het centrum van Bogotá kondigde de Colombiaanse regering aan dat de diplomatieke impasse met de Verenigde Staten was doorbroken na de spanningen die waren ontstaan door de aankomst van vluchten met gedeporteerde Colombianen.

Volgens het officiële communiqué, gepresenteerd door minister van Buitenlandse Zaken Luis Gilberto Murillo, zijn beide naties erin geslaagd diplomatieke nota’s uit te wisselen die het mogelijk zullen maken vooruitgang te boeken met betrekking tot overeenkomsten voor de aanpak van deze situatie.

In deze context zullen de minister van Buitenlandse Zaken en de Colombiaanse ambassadeur in Washington, Daniel García, de komende dagen naar de Amerikaanse hoofdstad reizen om deel te nemen aan ontmoetingen op hoog niveau.

Volgens de regering zullen deze bijeenkomsten erop gericht zijn om het gezamenlijke werk te versterken en de bescherming van de rechten van de uitgezette Colombianen en het nationale belang te garanderen.

“We zullen Colombianen die als gedeporteerden terugkeren blijven opvangen en hen waardige omstandigheden als burgers garanderen”, zei de minister van Buitenlandse Zaken.

De nationale regering herhaalde ook dat, volgens de richtlijn van president Gustavo Petro, het presidentiële vliegtuig klaar staat om de terugkeer te vergemakkelijken van de Colombiaanse staatsburgers die op 26 januari ’s ochtends met deportatievluchten in het land zouden aankomen.

De Colombiaanse regering bevestigde dat de diplomatieke dialoogkanalen in stand zullen worden gehouden “om de rechten, het nationaal belang en de waardigheid van onze burgers te garanderen”.

De Amerikaanse president Donald Trump had gedreigd met tarieven en sancties tegen Colombia om het land te straffen voor zijn eerdere weigering om militaire vluchten met gedeporteerden te accepteren als onderdeel van zijn grootschalige immigratiebeleid. Maar in een verklaring laat op zondag, zei het Witte Huis dat Colombia toch had ingestemd met het accepteren van de migranten en dat Washington de dreigende sancties niet zou opleggen.

De ontwerpmaatregelen van Washington, die nu in de ijskast staan, omvatten het opleggen van tarieven van 25% op alle Colombiaanse goederen die de VS binnenkomen, wat binnen een week zou oplopen tot 50%; een reisverbod en het intrekken van visa voor Colombiaanse overheidsfunctionarissen; en noodsancties op het gebied van financiën, banken en financiën.

Trump dreigde ook met verscherpte grenscontroles van Colombiaanse burgers en vracht. Voorafgaand aan de aankondiging van een overeenkomst over de vluchten, zei een woordvoerder van het State Department dat de Verenigde Staten de verwerking van visa op de Amerikaanse ambassade in Bogota had opgeschort.

Colombia is de op twee na grootste handelspartner van de VS in Latijns-Amerika. De VS is Colombia’s grootste handelspartner, grotendeels dankzij een vrijhandelsovereenkomst uit 2006 die 33,8 miljard dollar aan wederzijdse handel genereerde in 2023 en een handelsoverschot van 1,6 miljard dollar, volgens gegevens van het U.S. Census Bureau.

Colombia heeft zondag twee Amerikaanse militaire vliegtuigen geweigerd met migranten die worden gedeporteerd als onderdeel van het immigratiebeleid van president Donald Trump.

President Petro accepteert vliegtuigen uit de Verenigde Staten met migranten op deportatievluchten niet. Zij mogen niet in Colombia landen, zegt president Gustavo Petro zondag op X. ‘De VS kunnen Colombiaanse migranten niet als criminelen behandelen’, schreef Petro onder meer.

De beslissing van Colombia volgt op die van Mexico, dat vorige week ook een verzoek afwees om een Amerikaans militair vliegtuig met migranten te laten landen.

“De VS kunnen Colombiaanse migranten niet als criminelen behandelen,” schreef Petro, die opmerkte dat er 15.660 Amerikanen zonder de juiste immigratiestatus in Colombia zijn.

“Daarom sturen wij de militaire vliegtuigen met Colombiaanse migranten terug naar de VS”, is Petro helder. “Migranten kunnen niet in een land blijven waar ze niet meer welkom zijn, maar ze moeten wel op een waardige manier worden teruggestuurd”, aldus de Colombiaanse president. Hij wil dat de migranten in passagiersvliegtuigen alsnog naar hun thuisland worden gezonden. “Je moet Colombia respecteren.”

Petro staat in Latijns-Amerika niet alleen in zijn verzet tegen de geplande massadeportaties door de Amerikaanse president Donald Trump. Zo weigerde Mexico vrijdag een dergelijke vlucht op zijn grondgebied te laten landen.

Het Braziliaanse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde zaterdag laat de “vernederende behandeling” van Brazilianen nadat migranten werden geboeid op een commerciële uitzettingsvlucht. Bij aankomst meldden sommige passagiers ook mishandeling tijdens de vlucht, volgens lokale nieuwsberichten.

De nationale regering is een militair offensief begonnen tegen ELN-guerrilla’s aan de grens met Venezuela, die al een week een bloedige aanval uitvoeren met meer dan 80 doden en 38.600 ontheemden tot gevolg.

“Er is al een eerste gevecht geweest van het leger tegen leden van het Nationale Bevrijdingsleger (ELN). Het bevel is om het gebied in te nemen,” zei minister van Defensie Iván Velásquez vanuit Cúcuta.

Vergezeld door hoge militaire commandanten verzekerde Velásquez dat meer dan 9.000 militairen in het gebied worden ingezet om een golf van geweld in te dammen die doet denken aan de ergste periodes van het gewapende conflict in Colombia.

De eerste gevechten vonden donderdagmiddag plaats in het zuidoosten van El Tarra, in het grensgebied Catatumbo, zei legercommandant Luis Emilio Cardozo.

Sinds 16 januari zijn duizenden mensen op de vlucht voor de oorlog in het noordoosten van het land, waar ELN-rebellen burgers aanvallen en slaags raken met dissidenten van de FARC die in 2016 geen vredesakkoord ondertekenden.

Het bureau van de ombudsman schat dat de huidige ontheemding de grootste is sinds 1997, toen de registratie begon: “Voor het einde van de eerste maand van het jaar overtrof het aantal mensen dat werd getroffen door massale ontheemding in heel 2024,

Het bevel is “om met al onze capaciteiten te handelen om hen te onderwerpen, zodat deze dreiging niet doorgaat”, zei Velásquez.

Tijdens de eerste week hadden de strijdkrachten zich geconcentreerd op het redden van mensen uit kritieke gebieden in helikopters.

Het kantoor van de procureur-generaal activeerde de arrestatiebevelen tegen de leiders van de rebellen. Volgens de militaire inlichtingendienst zouden “sommigen van hen” zich in Venezuela bevinden.

De minister van Defensie zei dat hij zijn Venezolaanse ambtgenoot, Vladimir Padrino, had ontmoet in de Venezolaanse stad San Cristóbal, aan de grens met Colombia.

“We zijn bezig met het versterken van de onmisbare betrekkingen tussen de militaire en politiecommandanten van beide landen. Venezuela is bereid om samen te werken,” zei Velásquez.

Als onderdeel van de agenda die minister van Buitenlandse Zaken Luis Gilberto Murillo bij de Verenigde Naties heeft opgesteld, heeft Colombia zijn kandidatuur ingediend om lid te worden van de Veiligheidsraad voor de periode 2026-2027.

In zijn toespraak bij de presentatie, die een dag eerder plaatsvond, gaf de minister van Buitenlandse Zaken aan dat zijn land begrijpt dat vrede verder gaat dan het beëindigen van geweld: “het is de opbouw van gerechtigheid, de verzoening van naties en het helen van de wonden die de geschiedenis heeft achtergelaten”, aldus een nota van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De ambtenaar voegde eraan toe dat duurzame vrede alleen mogelijk is op de pijlers van sociale en ecologische rechtvaardigheid, politieke integratie en verzoening.

Als het verzoek wordt goedgekeurd, zou dit de achtste keer zijn dat het land lid wordt van het bovengenoemde orgaan.

Volgens het communiqué zou Colombia met de goedkeuring zijn eigen ervaring op het gebied van vredesopbouw aan de Raad aanbieden.

Een lading van 8,2 ton cocaïne met bestemming Spanje werd in beslag genomen door de Colombiaanse politie in Buenaventura, de belangrijkste haven van het Zuid-Amerikaanse land in de Stille Oceaan.

De drugs, met een waarde van ongeveer 472 miljoen dollar, waren bestemd voor de Spaanse stad Toledo, via de haven van Algeciras, en waren gecamoufleerd in minerale meststoffen die zouden worden verscheept in containers van een rederij, zei de drugsbestrijdingspolitie, die geen arrestaties meldde tijdens de operatie en niet onthulde van welke organisatie de cocaïne was.

“Het is een van de grootste inbeslagnames van cocaïne in de geschiedenis van Colombia”, zei president Gustavo Petro op zijn X-account.

Vrachtinspecteurs en havenanalisten identificeerden “verdachte patronen”, waardoor ze onregelmatigheden konden vinden bij de export van de mestvracht. Om de drugs te camoufleren, verpakten de criminelen ze met organisch materiaal met een sterke geur van mest, waardoor ze de drugsbestrijdingscontroles konden ontwijken.

“Ambtenaren pasten geavanceerde profilerings- en risicoanalysetechnieken toe, waardoor ze de inconsistenties en kenmerken van het betrokken bedrijf konden vaststellen,” zeiden de autoriteiten.

Het bedrijf dat eigenaar was van de lading kunstmest, opereerde volgens de autoriteiten “schijnbaar legaal in de sector kunstmest en chemische producten”. Maar bij deze export zouden ze “meerdere rode vlaggen” hebben getoond.

Het Colombiaanse Openbaar Ministerie heeft besloten om de arrestatiebevelen tegen leden van het ELN, die als vertegenwoordigers van de guerrilla’s aan de onderhandelingstafel met de regering zaten, te reactiveren. De arrestatiebevelen tegen 31 leiders van de groep waren opgeschort om vredesoverleg mogelijk te maken.

Het besluit komt nadat de regering de mogelijkheid tot vredesgesprekken heeft opgeschort en midden in de crisis rond de openbare orde in Catatumbo. De ELN-rebellen hebben een oorlog ontketend met dissidenten van het 33e front van de FARC, waarbij ten minste 100 doden zijn gevallen en 32.000 mensen ontheemd zijn geraakt.

Het bevel om de opsporingen te hervatten had onder anderen betrekking op Pablo Beltrán, hoofdonderhandelaar voor de guerrilla’s, en Antonio García, militair leider van het ELN.

De gesprekken tussen de regering en ELN zijn sinds april 2024 bevroren. Ondanks de intenties van de regering om de gesprekken nieuw leven in te blazen, hebben de rebellen eisen gesteld die moeilijk in te willigen zijn en die de humanitaire crises hebben verergerd, zoals twee gewapende stakingen in het departement Chocó en de ontketende oorlog die ze – met minstens 4.000 van hun manschappen – voeren in de regio Catatumbo.

De vertegenwoordigers van het ELN aan de vredestafel droegen de voordelen van opgeschorte arrestatiebevelen met zich mee sinds 2022 en 2023, toen president Petro besloot de deur naar een dialoog te openen na de mislukte poging tijdens de regering van Iván Duque.