Terwijl het coronavirus Colombia steeds meer in zijn greep krijgt, heeft president Duque een nieuw probleem erbij. Al sinds begin maart sluimert er een omkopingsschandaal rond zijn verkiezingsoverwinning, dat gedurende deze maand steeds grotere proporties aanneemt.

Duque raakt steeds meer in het nauw. Vorige week moest de president een knieval maken naar de burgemeesters (en politieke tegenstanders) van de grote steden, om de btw-loze vrijdag niet te laten doorgaan. De vorige btw-vrije koopdagen leidden tot een massa volk bijeen. Veel experts wijten de explosieve stijging van coronagevallen daaraan, wat Duque zelf pertinent ontkent.
Maar het lijkt dat hij grotere problemen gaat krijgen. Sinds 7 maart voert het Openbaar Ministerie een onderzoek uit naar de aantijgingen dat de Duque-campagne voor de presidentsverkiezingen van 2018 stemmen heeft geronseld. Dit naar aanleiding van een artikel van journalist Gonzalo Guillén, die in de krant La Nueva Prensa afgetapte telefoongesprekken citeerde die duiden op het kopen van stemmen door het Duque-kamp. De telefoontaps werden uitgevoerd door de gerechtelijke politie-eenheid DIJIN als onderdeel van een onderzoek in 2018 naar José Guillermo “Ñeñe” Hernández, die onder verdenking stond een kopstuk te zijn van het drugskartel van Marcos “Marquitos” Figueroa en van de moord op Óscar Rodríguez. DIJIN heeft beslag gelegd op het vermogen van Hernández, zo’n 3 miljard peso’s (ca. 700 miljoen euro), verdacht veel voor iemand die officieel een veehouder is. DIJIN vermoedt dat Figueroa’s drugsgeld op Hernández’ bankrekening werd geparkeerd.

Echter, deze audio’s bleken ook telefoongesprekken te bevatten waarin Hernández sprak met zogenaamde ‘verkiezingsmakelaars’ (lees: stemmenronselaars), o.a. uit de regio’s La Guajira, Santander en Cesar, om stemmen te kopen voor de campagne van Iván Duque. Er zijn maar liefst 25.000 audio’s in het bezit van het Openbaar Ministerie, al 21 maanden voordat journalist Guillén deze naar buiten bracht.
Begin maart publiceerde hij een artikel over een gesprek waarin Ñeñe Hernández praat met een zakenvrouw genaamd Sandra Isabel Aguilar. Zij vraagt hem een afspraak te regelen met een kopstuk van Duque’s partij in de stad Bucaramanga. Ze zegt dat ze stemmen heeft die ze graag richting Duque wil dirigeren.

Aanvankelijk leverde de zaak weinig heisa op. Dat veranderde nadat Miguel Ángel del Río toegang kreeg tot de audio’s. Hij is de advocaat van de familie van de in Barranquilla vermoorde Óscar Rodríguez, die de veroordeelde moordenaar Diego Acuña per ongeluk vermoordde in plaats van zijn vader, witwasser Carlos Rodríguez. Op 1 juli maakte de advocaat nieuwe informatie uit de audio’s openbaar in een interview met het magazine Semana Notícias. In één van de opnames zegt Hernández tegen een stemmenronselaar: “Breng me het geld voor de mensen om te gaan stemmen. Ik ben in San Martín om daarvoor te zorgen. Ik geef iedereen 50.000 peso’s (ca. 15 euro, red.) om te gaan stemmen.”
Del Río eist ook dat openbaar aanklager Francisco Barbôsa van de zaak wordt afgehaald. De advocaat vermoedt dat Barbôsa de zaak wil wegmoffelen nadat deze de politieagenten die de opnames maakten, Jefferson Tocarruncho en Wadith Velásquez, onder huisarrest heeft geplaatst. Tegen een andere aanklager, Ricardo Bejarano, loopt ook een onderzoek omdat hij Hernández zou hebben getipt.
Overigens werd Hernández zelf in 2019 in Brazilië vermoord, officieel het slachtoffer van roofmoord tijdens zijn vakantie, maar de Colombiaanse media speculeren dat men hem de mond voorgoed heeft willen snoeren.

Regeringspartij Centro Democrático ontkent enige betrokkenheid in alle toonaarden. Vorige week haalde president Duque in een toespraak zelfs keihard uit naar “de mensen die – in een tijd dat Colombia zwaar lijdt onder de coronacrisis – met ongefundeerde laster voor nog meer onrust in het land zorgen.” Duque ontkent een vriend te zijn van Hernández. Op internet circuleren echter talloze foto’s waarop beiden samen innig poseren. Julian Martinez haalde in zijn online programma Revelados nog meer feiten aan die duiden op hun vriendschap. Zo was Hernández een VIP+ tijdens de inauguratieceremonie van Duque op 7 augustus 2018. Hij had zelfs een betere zitplek dan de leden van de Hoge Raad van Colombia.
Ook met andere kopstukken van de partij poseerde Hernández aan de lopende band tijdens feestjes. Ook met senator en ex-president Álvaro Uribe, de man die achter de schermen de touwtjes in handen heeft in Colombia. Uribe ontkende zelfs Hernández te kennen, maar schreef na het overlijden van Hernández op Twitter een lyrische necrologie. Revelados beschikte ook over een opname waarin Hernández tegen iemand genaamd Priscila zegt over 1 miljard peso’s te beschikken om stemmen te kopen. Mogelijk gaat het om Priscila Cabrales, adviseur van Uribe.

Inmiddels liggen, in wat men in de Colombiaanse media de Ñeñe-política noemt, al diverse regeringsmedewerkers onder direct vuur. Tegen María Claudia ‘Caya’ Daza, de persoonlijk assistent van Uribe als president, loopt een onderzoek omdat ze ervan verdacht wordt 300.000 dollar van de Venezolaanse zakenman Oswaldo Cisneros illegaal te hebben doorgesluisd naar Duque’s presidentscampagne. De Fiscale Recherche CTI heeft naar aanleiding daarvan op 1 juli een huiszoeking doorgevoerd op het hoofdkwartier van de Centro Democrático partij. Saillant detail: Daza is een jeugdvriendin van Hernández’ weduwe, ex-Miss Colombia Monica Urbino, die nu Uribe’s rechterhand in de Senaat is. Daza is overigens ijlings naar Amerika vertrokken, volgens advocaat/journalist Daniel Mendoza omdat ze bang is vermoord te worden.
Inmiddels lopen er ook onderzoeken van het OM tegen Priscila Cabrales (adviseur van Uribe), Nubia Stella Martínez (directeur van de CD) en Luis Guillermo Echeverry (manager van de verkiezingscampagne).
De stemmenkoperij was onbelangrijk voor de verkiezingsuitslag, maar de link met een drugskartel kan voor Duque vervelend aflopen. Een déja-vu komt al boven naar de jaren ’90 toen de VS zijn (financiële) steun aan president Samper terugtrok vanwege links met een drugskartel. Iets dat Duque zich nu, in een tijd dat hij in de coronacrisis afhankelijk is van Amerikaanse medische apparatuur, niet kan veroorloven. Wordt vervolgd.