Journalist en schrijver Pieter Steinz bekijkt dagelijks wat er actueel is in de wereld van de literatuur. Vandaag aandacht voor een van de grootste Zuid-Amerikaanse schrijvers aller tijden, de populairste Nobelprijswinnaar sinds Albert Camus, die precies een jaar geleden op 87-jarige leeftijd overleed.

Sinds de publicatie van Honderd jaar eenzaamheid (1967) en vooral sinds zijn uitverkiezing door de Zweedse Academie (1982) gold Gabriel García Márquez als de vaandeldrager van het magisch realisme, een etiket waar hij zich altijd tegen verzet heeft. In zijn rede bij aanvaarding van de Nobelprijs beklemtoonde hij dat de Zuid-Amerikaanse realiteit bizarder is dan lezers uit het Westen zich kunnen voorstellen; zijn weergave van de Colombiaanse werkelijkheid is niet wezenlijk anders dan de manier waarop zijn grote voorbeeld William Faulkner het Diepe Zuiden van de Verenigde Staten mythische dimensies heeft gegeven.

Microkosmos
Márquez’ microkosmos heet Macondo en is een nauwelijks verholen portret van Aracataca, het dorpje waar hij opgroeide als zoon van een telegrafist en een kolonelsdochter. De geschiedenis van zijn familie en de verhalen van zijn grootmoeder zijn de voornaamste inspiratiebronnen voor zijn romandebuut Afval en dorre bladeren, verhalenbundels als De uitvaart van Mamá Grande en De ongelooflijke maar droevige geschiedenis van de onschuldige Eréndira en haar harteloze grootmoeder (1972), en natuurlijk Honderd jaar eenzaamheid. Hoe baanbrekend die roman ook was – hij werd het vlaggenschip van de Zuid-Amerikaanse literaire boom van de jaren 60 –, Márquez heeft zich door het succes niet laten verlammen.

Naast zijn journalistieke werk, volgens Márquez zijn eigenlijke roeping, en zijn memoires (Leven om het te vertellen, 2002), schreef hij briljante romans als De herfst van de patriarch (1975) en Kroniek van een aangekondigde dood (1981), terwijl hij met Liefde in tijden van cholera de impact van zijn meesterwerk uit 1967 zelfs wist te evenaren. De novelle Herinnering aan mijn droeve hoeren (2004) stelde teleur, wat extra jammer was omdat het zijn laatste boek bleek te zijn: in 2012 werd bij García Márquez alzheimer geconstateerd, als gevolg waarvan hij in 2014 overleed. (Bron: NRC)